De laatste ankerplaats van de wereld

Marseille zal nooit iets anders zijn dan de laatste ankerplaats van de wereld, schreef de veel te vroeg overleden schrijver Jean-Claude Izzo (1945-2000). Het werd ook zijn eigen laatste ankerplaats. De man van vele stielen en evenveel ongelukken werkte respectievelijk als boekhandelaar, bibliothecaris, journalist en dichter. Tot hij zich ging toeleggen op het schrijven van inktzwarte, geëngageerde policiers. Zijn trilogie over de misdaad in zijn geliefde Marseille werd ruim bejubeld. Literaire erkenning, vertalingen en verfilmingen waren algauw zijn deel. In het eerste deel van de trilogie, Teringzooi, werd de sympathieke en rechtschapen politieman Fabio Montale geïntroduceerd.

In het tweede deel, Chourmo, heeft Montale ontslag genomen uit het politiekorps van Marseille. Hij vult zijn dagen met vissen, kaarten, genieten van lekkere maaltijden en een goed glas wijn. Tot zijn nicht Gélou op de proppen komt. Een decennium lang zag hij haar niet en nu brengt ze onheilspellend nieuws. Als tiener was hij hopeloos verliefd op haar. Ze had de klasse en schoonheid van Claudia Cardinale, aldus de emotionele Montale. Nog steeds overdonderd door haar schoonheid, gaat hij op haar vraag op onderzoek. Haar tienerzoon is spoorloos verdwenen. Samen met een Arabisch zomerliefje liep hij van huis weg. Voor Montale is het een hernieuwde kennismaking met de haat, het racisme en het geweld in zijn oude wijk. Het is het startschot van een aantal afgrijselijke moorden. Een bloedige afrekening tussen de Marseillaanse maffia, islamitische fundamentalisten en aanhangers van het Front National, waarbij ook de politie geen propere handen heeft. "Als je op het punt staat te gaan huilen en je weet je tranen precies op tijd in te houden, zijn het de anderen die zullen huilen", dat is de wijze raad die Fabio Montale van zijn moeder meekreeg en tijdens zijn helletocht op zoek naar de moordenaars moet hij meermaals tegen zijn tranen vechten.

Wat Chourmo boven de doorsnee policier verheft, is het engagement waarmee Jean-Claude Izzo schrijft. Zijn hang naar rechtvaardigheid en schoonheid legt hij in zijn protagonist, een uiterst gevoelig man die van poëzie en jazz, en waanzinnig veel van zijn stad houdt. De liefde voor Marseille uit zich in stilistisch gave en gedetailleerde beschrijvingen van de havenstad en de plaatselijke folklore. De bars met de pastisdrinkers, de oude haven, de kronkelende straatjes. Hoe mooier de door zonlicht overgoten stad echter beschreven wordt, hoe harder de misdaden, de kansarmoede en het racisme aankomen. In een wereld die aan geweld en terrorisme ten onder gaat, zijn kameraadschap en solidariteit het enige alternatief. In die zin kan de titel geïnterpreteerd worden. 'Chourmo' is Provençaals voor 'bagno', het oord waar de boeven zaten die tot de galeien werden veroordeeld. De term wordt nu gebruikt om er de ontmoetingsplaats van losgeslagen muziekfans of Olympique Marseille-hooligans mee aan te duiden.